اهمیت پیدا کردن طراحی جلد کتاب برای ناشران در سال های اخیر
به گزارش تور ارمنستان، به گزارش خبرنگاران ، به نقل از ستاد خبری چهارمین دو سالانه نشانه شیرازه، محمدرضا عبدالعلی، مدیر هنری، مدرس و طراح گرافیک درباره شرایط کنونی طراحان جلد کتاب در کشور گفت: متاسفانه دستمزدی که به عنوان تعرفه معین شده در میان ناشران، بسیار پایین است. این مبلغ چه در طراحی جلد و چه در ساختار و قالب کلی کتاب و چه در مقایسه با تعرفه های دیگر مانند طراحی لوگو، عدد غیرمنصفانه ای است. اگر یک طراح بخواهد به صورت حرفه ای جلدی را طراحی کند باید حداقل یک هفته زمان بگذارد تا با محتوای کتاب آشنا گردد، چند اتود شامل تایپوگرافی و تصویرسازی برای این موضوع انجام دهد و در کل روندی زمان بر است.
جهت دریافت مشاوره خدمات طراحی جلد کاتالوگ از بهترین و مجربترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ کاتالوگ های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.
وی اضافه نمود: طراحانی که به این حرفه مشغولند واقعا از سر عشق و علاقه این کار را می نمایند و به عنوان درآمد قابل توجه نمی توانند روی آن حساب نمایند. در صورتی که جلد کتاب ویترین محتوای داخل کتاب است و تاثیر بالایی در پیروزیت یک کتاب می تواند داشته باشد. شرایط بازار نشر هم به این اوضاع دامن زده است. پیش از این ناشر بیشترین سود در انتشار یک کتاب را می برد ولی در اوضاع کنونی که قیمت کاغذ رشد نموده، دیگر این گونه نیست، چه برسد به سهم نویسنده و مترجم. بدین ترتیب سهم کمتری هم که طراح جلد می برد، اکنون کوچک تر نیز شده است.
این مدرس طراحی گرافیک با مقایسه طراحی جلد کتاب در ایران و کشورهای دیگر عنوان نمود: به نظر من استاندارد خاصی برای طراحی جلد کتاب وجود ندارد ولی مانند بقیه اصول گرافیک، طراحی جلد کتاب نیز یک فرآیند طراحی دارد که میان کتاب های ایرانی و غیرایرانی مشترک است. طبیعتا برخورد طراح گرافیک و فرآیند طراحی جلد در کتاب ها با موضوعات مختلف، متفاوت است. می توانم بدون اغراق بگویم که در حوزه طراحی جلد کتاب حداقل در 20 سال اخیر بسیار پیروز بوده ایم. بسیاری از طراحان گرافیک ایرانی جایزه های بین المللی در این حوزه گرفته اند یا مثلا در نمایشگاه کتاب فرانکفورت، طراحی جلد آنان موجب دیده شدن یک کتاب خارجی شده است. پس می توانیم بگوییم پیروز بوده ایم و اگر از طراح های غربی در حوزه طراحی جلد کتاب جلوتر نباشیم، عقب تر هم نبوده ایم.
عبدالعلی ادامه داد: طراحی جلد کتاب در کتاب های غربی، برخلاف بیشتر جلد کتاب های ایرانی، معمولا بسیار مینی مال و مختصر مفید است. جلدهای ایرانی همانند سایر سنت های تصویری ما همچون مینیاتور و سایر تزئیناتی که در معماری ایرانی و شرقی وجود دارد، متمایل به طراحی با جزئیات بیشتر هستند و این ماهیت هنر ایرانی و شرقی است؛ البته بین طراحان گرافیک ایرانی کسانی هم هستند که طراحی مینی مال انجام می دهند ولی عمدتا به پرداخت تصویری زیاد روی جلد متمایل هستند. همواره هم طراحی های جلد کتاب های ما از قدیم پیروز بوده اند ولی در20 سال اخیر طراحی جلد تبدیل به موضوعی شد که افراد زیادی در این حوزه کار می نمایند و کارهای خوبی هم ارائه می دهند.
این مدیر هنری در مقایسه طراحان نسل قدیم و جدید اعلام نمود: نمی توانیم بگوییم کدام نسل طراحان بهتر بود و در این سال ها موضوع اصلی، ترندهای مختلف طراحی است. طراحان مختلفی از نسل اول گرافیک مانند مرتضی ممیز و... بودند که بیشتر با رویکرد نقاشی به گرافیک نگاه می کردند، جلد کتاب هایشان هم با استفاده از نقاشی و عکاسی بود که خود تبدیل به تصویرسازی شده بود و ارزش تصویری آن بیشتر از تایپوگرافی بود. نسل دوم و سوم طراحان گرافیک نیز با ترند تایپوگرافی به طراحی جلد کتاب پرداختند و برخورد متفاوتی نسبت به نسل قبلی بین تصویر و نوشتار داشتند.
وی ادامه داد: نسل جدید طراحی گرافیک نیز با تایپوگرافی آغاز کرد ولی در سال های اخیر کارهای تایپوگرافی زیادی فراوری شد و خود به نقطه اشباع رسید. به طوری که فکر می کنم اکنون شاهد بازگشت به رویکرد تصویرسازی در طراحی جلد هستیم. اگرچه همچنان تایپوگرافی وجود دارد ولی طراحان جلد بیشتر با رویکرد تصویرسازی این کار را انجام می دهند. به طور کلی فکر می کنم این ترندها و گرایش های طراحی ناگزیر است و نمی توانیم بگوییم کدام بهتر است. ولی جدی دریافت طراحی جلد کتاب بین نسل جدید بسیار بیشتر است.
عبدالعلی اضافه نمود: یکی از حوزه هایی که بسیاری از طراحان گرافیک جوان علاقمندند در آن کار نمایند، طراحی جلد کتاب است و زمان زیادی هم برای آن می گذارند.
می توانم بگویم در حال حاضر 60 درصد کتاب هایی که پشت ویترین مغازه هاست به خوبی طراحی شده اند که شاید قبلا اینطور نبود. حتی ناشران هم نسبت به طراحی جلد کتاب حساس تر از قبل شده اند. در قدیم معدود انتشاراتی برای طراحی جلد سراغ افرادی مانند آقای ممیز می رفتند ولی اکنون تقریبا برای همه انتشارات حتی کوچک، اهمیت دارد که با یک طراح خوب کار نمایند. پس این نشان می دهد هم طراحی جلد کتاب برایمان اهمیت بیشتری پیدا نموده و هم طراحان گرافیک درست عمل نموده اند که ناشران حاضرند برای این کار هزینه نمایند، هر چند ممکن است آن کتاب برای ناشران توجیه مالی نداشته باشد ولی سعی می نمایند جلد خوبی برایش درست نمایند.
این داور دوره های گذشته جشنواره نشان شیرازه، درباره اهمیت برگزاری این جشنواره گفت: فرایند طراحی کتاب و مدیریت هنری در حوزه نشر بخش مهمی از فرآیند فراوری کتاب است و قطعا می تواند ارزش اضافه نموده ای به آن محتوا بدهد. به این شکل که اگر کتابی طراحی و جلد جذابی نداشته باشد هرچقدر هم محتوای آن جذاب باشد، در فروش و دیده شدن آسیب می بیند. همچنین در حال حاضر میان ناشران و طراحان ایرانی مرسوم است که تنها به جلد بسنده نمی نمایند و حتی برای طراحی صفحات داخلی هم حساسیت به خرج می دهند. یک طراح نابلد ممکن است به لحاظ فنی فاصله بین خطوط و کلمات را چنان اشتباه انتخاب کند که خواننده بعد از 10 صفحه آن کتاب را کنار بگذارد. پس این فرآیند و افرادی که این کار را انجام می دهند اهمیت زیادی دارند. دوسالانه نشان شیرازه به شکلی این انتخاب را میان برترین های این حوزه انجام می دهد و طراحان را ترغیب می نماید که بهترین کارهای خود را ارسال نمایند.
وی همچنین درباره بهتر برگزار شدن این جشنواره یادآور شد: در حال حاضر در حوزه نشر فراوریات و طراحان کتاب زیادی داریم لذا فکر می کنم نشان شیرازه باید بسیار جدی تر برای طراحان مطرح گردد تا کارهای بیشتر و بهتری ببینیم. نشان شیرازه آن طور که باید میان طراحان گرافیک معرفی نشده و احتیاج به ساختار، فراخوان و اطلاع رسانی و نامه نگاری دقیق دارد. شاید بهتر باشد این جشنواره به صورت مشترک با همکاری با وزارت ارشاد و انجمن گرافیک ایران برگزار گردد. حضور انجمن گرافیک ایران به این رویداد اعتبار می دهد که حتما طراحان گرافیک خود را ملزم بدانند در این رویداد شرکت نمایند. همچنین دبیرخانه این جشنواره می تواند لیستی از طراحان جلد کتاب تهیه کند، پیش از برگزاری با آن ها نامه نگاری کند و از آن ها بخواهد آثارشان را برای جشنواره بفرستند. در آن صورت می توان گفت در قبال زمان و هزینه ای که برای جشنواره گذاشته می گردد، می توانیم خروجی معتبرتری داشته باشیم.
چهارمین دوره نشان شیرازه زمستان 1399 برگزار می گردد و علاقه مندان برای کسب اطلاعات می توانند به پایگاه اطلاع رسانی این جشنواره به آدرس https://shirazeh.farhang.gov.ir/ مراجعه نمایند.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران