محوطه تاریخی پاسارگاد آهن داغ است، مداخلات به حداقل رسیده است - تور ارمنستان

به گزارش خبرنگاران، محمدحسن طالبیان که صبح امروز (سه شنبه16 آذر) در نشست مروری بر سه سال همکاری مشترک هیأت ایران ـ ایتالیا در زمینه مطالعه و حفاظت از محوطه میراث دنیای پاسارگاد که در موزه ملی ایران برگزار گردید، سخن می گفت؛ ادامه داد: در حال حاضر با همکاری هیات مشترک ایران و ایتالیا مداخلات در پاسارگاد به حداقل رسیده و همه تمرکز بر حفاظت و مستندسازی و مرمت است،چون پاسارگاد مانند یک آهن داغ می ماند که نمی توان بدون اطمینان و تجربه کافی کوچک ترین تغییراتی در آن ایجاد کرد.

او با اشاره به اهمیت محوطه باستانی پاسارگاد اظهار کرد:با توجه به اینکه پاسارگاد مهمترین پایه گذار معماری و شهرسازی کلاسیک ایران است،لازم است پژوهش های بیشتری در این محوطه دنیای صورت گیرد،چون با وجود انجام پژوهش هایی در این منطقه؛ هنوز بخش کمی از پاسارگاد را می شناسیم.

وی تاکید نمود: عرصه پاسارگاد، عرصه ای نیست که در داخل فنس قرار گرفته است، بلکه عرصه این محوطه دنیای بسیار بزرگتر است، بنابراین باید در این بخش ها فعالیت های بیشتری انجام گردد، با اینکه هم اکنون هیات های ژئوفیزیک در این بخش ها مشغول فعالیت هستند، اما کافی نیست و باید در آینده پژوهش ها در این مناطق افزایش پیدا کند.

او با بیان این که در حال حاضر فعالیت های زیادی روی پاسارگاد اجرا شده است، اما هنوز اطلاعات درباره سازماندهی دشت پاسارگاد و شهرسازی آن پیش از آنکه کوروش پاسارگاد را بنا کند، بسیار کم است، بیان نمود: این درحالی است که تعداد زیادی از تپه های تاریخی و آثار مربوط به میراث آب و کشاورزی در این محوطه وجود دارد که باید در این زمینه فعالیت بیشتری صورت گیرد.

طالبیان تاکید نمود: ما کوشش کردیم که در زمینه عرصه و حریمِ نگهداری و حفاظت ویژه ای در آن منطقه صورت گیرد، تا نسل های آینده و پژوهشگران در این خصوص بتوانند فعالیت بیشتری انجام دهند.

او گفت: پس از ماجرای تنگه بلاغی و سدی که قرار بود ساخته گردد و سه سال مقاومتی که صورت گرفت، متوجه شدیم با چه جریان عظیم فرهنگی روبرو هستیم. از یک سو محوطه باستانی پاسارگاد و از سوی دیگر تخت جمشید به عنوان دو قطب مهم میراث فرهنگی مطرح بودند و در میان آن ها سیوند به عنوان یک میراث طبیعی قرار داشت. بنابراین توجه به این نکته مهم است که در این منطقه با یک دشت مهم و حاصلخیز روبرو هستیم که هخامنشیان با دقت آنجا را انتخاب نموده بودند. در نهایت امروز نیز هرگونه تغییراتی که در آنجا صورت می گیرد، باید با دقت کنترل گردد.

پاسارگاد، پدر تخت جمشید است

طالبیان با بیان اینکه پاسارگاد پدرِ تخت جمشید و محوطه ای بسیار با اهمیت است، ادامه داد: در پاسارگاد ارزش های گذشته از عیلامی ها گرفته شده و بعد از آن یک معماری و شهرسازی با خلاقیت جدید ساخته می گردد. کوروش بنیانگذار فرهنگی است که نگاه تسامح و تساهل برای ایرانیان به ارمغان می آورد و این نگاه نه تنها در دوره هخامنشی و ساسانی، که در دوره اسلامی با ورود دین اسلام به تعالی می رسد و لازم است که ایرانیان این نشانه های تمدنی را حفظ نمایند.

وی با اشاره به اینکه در حوزه میراث فرهنگی باید از تجربه های تاریخی استفاده گردد، تاکید نمود: کسانی که در حوزه معماری و شهرسازی هستند و افرادی که ارتباط مستقیم با فرهنگ دارند، باید بتوانند این حوزه را بشناسند و لازم است که از تجربه های تاریخی این حوزه تجربه اندوزی نمایند.

او با بیان این که فعالیت هایی که در پاسارگاد از گذشته تا امروز اجرا شده، بیشتر بر حفاظت تاکید داشته است، اضافه نمود: در محوطه های باستانی مانند پاسارگاد لازم است که کمترین مداخله رخ دهد و بیشترین توجه روی حفاظت باشد بگونه ای که 90 درصد از فعالیت ها روی پژوهش و حفاظت متمرکز باشد و در صورتی که مجبور بودیم، به مداخله دست بزنیم.

وی افزود: تدوام تجربیات تاریخی، فرهنگی و معماری ما در دوره هخامنشیان و ساسانیان و دوره های بعدی دیده می گردد. حتی هخامنشیان نیز از دوره قبل خود بهره گرفته اند. اما در ساخت تخت جمشید تعامل خود را با دنیا افزایش می دهند. این تعامل فرهنگی با سایر سرزمین ها در ط ول تاریخ و در هر نقطه ای که رخ داده، مهم بوده است. تخت جمشید نیز حاصل این نگاه فرهنگی است.

او با تاکید بر این که باید از همه ظرفیت های دنیا برای حفاظت توسعه پایدار سرزمین بهره بگیریم؛ ادامه داد: این چیزی است که در فرهنگ ما از گذشته وجود داشته است. به همین دلیل از کشورهایی بخواهند در جهت فرهنگ همکاری نمایند، استقبال می کنیم، چون سازمان میراث فرهنگی به تعاملات فرهنگی و دنیای اهمیت زیادی می دهد.

لزوم استفاده از فعالیت های چند رشته ای در شناخت محوطه های باستانی

طالبیان در ادامه به لزوم انجام فعالیت های چند رشته ای برای شناخت محوطه های باستانی اشاره نمود و گفت: این دانش برای شناخت صحیح میراث فرهنگی لازم است، چون در شناخت محوطه های مهم باستانی چاره ای بجز استفاده از فعالیت های چندرشته ای نیست. به طوری که تجربه استفاده از فعالیت های چند رشته ای در محوطه های باستانی مهمی مانند چغازنبیل و تخت جمشید اجرا شده و هم اکنون نیز این دانش در سطح دنیا دارای استانداردهای مشخصی است. به همین دلیل موضوع پاسارگاد برای ما بسیار مهم است و ما نیز سعی می کنیم تا از این دانش بهره لازم را ببریم.

او گفت: در سال های گذشته راهکار های زیادی برای مداخله در محوطه باستانی پاسارگاد وجود داشت، ولی از آنجایی که این محوطه مانند آهن داغ می ماند و نمی توان به آن به هر شکلی دست زد، بنابراین فقط کوشش می کردیم که آن را حفاظت و نگهداری کنیم، چون با تاریخ مهم کشور روبه رو هستیم و باید از نگاه حفاظت مدار به این سایت مهم باستانی نگاه کنیم.

با یاری ایتالیایی ها دخالت در پاسارگاد کمتر شده

طالبیان گفت: درحال حاضر با یاری هیات ایتالیایی و ایرانی در پاسارگاد دخالت بسیار اندک است، حفاظت بالاست و مستندسازی به دقت اجرا شده است و خوشبختانه یک کارگاه آموزشی برای همکاران گذاشته شده چون نهادینه شدن بحث آموزش نیز برای ما اهمیت زیادی دارد.

معاون میراث فرهنگی با بیان اینکه در حال حاضر اهدافی که در مدیریت پاسارگاد دنبال می کردیم، در حال رخ دادن هستند، ادامه داد: امروز هیات های کارشناسی و باستان شناسی در این محوطه فعالیت می نمایند و امیدواریم که با تداوم این فعالیت ها، دشت پاسارگاد به درستی شناخته گردد.

طالبیان تاکید نمود: به جز فعالیت های مشترک تیم ایتالیایی و ایرانی، همکاری های دیگری درباره موزه داری، باستان شناسی، نمایشگاه ها، محوطه های باستانی بم و تخت جمشید با ایتالیایی ها در حال اجرا است.

محور ساسانی برای ارسال به یونسکو آماده می گردد

معاون میراث فرهنگی در ادامه از انجام مستندنگاری محور ساسانی در استان فارس اطلاع داد و گفت: قرار است این مستندنگاری سال جاری برای ارسال به یونسکو آماده گردد. خوشبختانه در استان فارس در دو مجموعه عظیم ساسانی و هخامنشی، مباحث حفاظتی بسیاری رعایت می گردد، به طوری که در بخش دروازه ملل دشت پارسه دیگر هیچ ساخت و سازی انجام نمی گردد.

اوتاکید نمود: اتفاقی که سال ها مبارزه و چالش بزرگ پشت آن بوده است. با این حال دانش و شناخت ما از این سرزمین بسیار کم بوده و امیدواریم نسل های جدید در حوزه حفاظت و پژوهش کارهای شایسته ای انجام دهند.

ایران و ایتالیا از نظرات مشابهی در حفاظت آثار تاریخی برخوردارند

در این نشست مائرو کانچاتوری سفیر ایتالیا در تهران نیز در سخنانی گفت: پس از بازدیدی که از همکاری های مشترک هیات ایران و ایتالیا در محوطه میراث دنیای پاسارگاد داشتم با روحیه همدلی و همکاری بسیار خوب این تیم مشترک روبرو شدم.

سفیر ایتالیا در تهران به همکاری های دیرینه ایران و ایتالیا در حوزه فرهنگ اشاره نمود و اضافه نمود: همکاری های مشترک ایران و ایتالیا از سابقه زیادی برخوردار است، هر دو کشور نیز از پیشینه چند هزار ساله برخوردارند، به همین دلیل است که هیات مشترک ایران و ایتالیا از از حساسیت و نقطه نظرات مشابهی درباره مرمت و شیوه حفاظت و نگهداری آثار دارند.

براساس این گزارش؛ در این نشست که با حضور سفیر و رایزن فرهنگی ایتالیا در تهران، سرپرست اعضای هیات ایتالیایی در پاسارگاد و جمعی از مدیران و کارشناسان ارشد میراث فرهنگی ایران و ایتالیا در موزه دوران اسلامی موزه ملی ایران برگزار گردید، از اعضای هیات ایتالیایی قدردانی شد.