افت 68 درصدی تقاضا در طرح پیش فروش خودرو به چه دلیل بود؟ - تور ارمنستان

به گزارش خبرنگاران به نقل از اقتصادآنلاین، با اینکه مدت زمان تحویل خودرو در دو طرح یاد شده، نوع فروش را کاملا متمایز از یکدیگر نموده با این حال با مقایسه میزان متقاضیان در فروش فوق العاده و پیش فروش می توان تا حدودی به میزان تقاضای واقعی بازار پی برد.

آنچه تعیین است در نخستین فروش فوق العاده که تحویل خودرو حداکثر سه ماه در نظر گرفته شده، منتخبان (با وجود مقررات بازدارنده برای فروش خودرو) این امکان را دارند که با توجه به اختلاف نرخ بازار و کارخانه به سرعت سرمایه خود را چند برابر نمایند. همین مسئله باعث شد که دلالان، واسطه ها و دارندگان سرمایه های سرگردان کوشش نمایند تا به هر ترتیب شانس خود را در طرح فروش فوق العاده خودروسازان بیازمایند که این مسئله باعث افزایش شمار متقاضیان در این طرح شد.اظهارات مدرس خیابانی سرپرست وزارت صمت به نوعی تایید نماینده این موضوع است چراکه وی اخیرا تاکید نموده 87 درصد شرکت نمایندگان در طرح فروش فوق العاده خودروسازان به سراغ خودروهایی رفتند که از حاشیه سود بیشتری در بازار برخوردارند. اما انگیزه شرکت نمایندگان در طرح پیش فروش ظاهرا متفاوت از فروش فوق العاده است.

در طرح پیش فروش منتخبان باید یک سال منتظر دریافت خودروی ثبت نامی خود بمانند، بنابراین این طرح دیگر نمی تواند برای دارندگان سرمایه های سرگردان و واسطه ها جذابیت طرح فروش فوق العاده را داشته باشد از این رو به نظر می رسد بیشتر کسانی که در این طرح فروش شرکت نموده اند متقاضیانی بودند که هم دستشان از محصولات عرضه شده در فروش فوق العاده کوتاه مانده و هم امکان خرید خودرو از بازار با توجه به قیمت های اعلامی را ندارند بنابراین حاضرند بازه زمانی برای تحویل خودروهای پیش فروش شده را تحمل نموده و بخت خود را برای دریافت خودرو از جهت پیش فروش ها بیازمایند. با تمام این تفاسیر با توجه به عرضه بیشتر خودرو در طرح پیش فروش، به نظر می رسید استقبالی در حد طرح فروش فوق العاده، از این طرح صورت بگیرد.

پیش تر بر اساس اعلام خودروسازان نزدیک به 5 میلیون و 300 هزار نفر متقاضی خودرو در فروش فوق العاده دو خودروساز بودند که از تعداد یادشده سهم متقاضیان محصولات ایران خودرو 4 میلیون و 360 هزار نفر و سهم خودروسازی سایپا 992 هزار نفر بود. در همین حال در طرح پیش فروش ایران خودرو براساس اعلام این شرکت بعد از پالایش ثبت نام نمایندگان یک میلیون و 500 هزار نفر امکان شرکت یافتند و تعداد متقاضیان محصولات حاضر در پیش فروش سایپا نیز بعد از پالایش 243 هزار نفر اعلام شد. همان طور که اشاره شد این میزان به نسبت طرح فروش فوق العاده حدود 68 درصد کاهش را نشان می دهد.

کاهش تعداد متقاضیان در طرح پیش فروش در قیاس با فروش فوق العاده در حالی رخ داده که در پیش فروش ها خودروی بیشتری از سوی خودروسازان عرضه شده بود.

براساس اعلام خودروسازان در مجموع 25 هزار خودرو در طرح فروش فوق العاده میان متقاضیان تقسیم شد در حالی که برای پیش فروش با افزایش 300 درصدی شاهد عرضه 75 هزار دستگاه از انواع محصولات دو خودروساز عظیم کشور بودیم. افزایش عددی محصولات خودروسازان در پیش فروش در مقایسه با فروش فوق العاده این گمانه را مطرح نموده بود که طرح پیش فروش خودروسازان نیز با استقبال متقاضیان روبه رو گردد. این مسئله با توجه به تنوع سبد محصولاتی دو خودروساز عظیم کشور در طرح پیش فروش بیش از پیش تقویت شد.

همان طور که اشاره شد طرح پیش فروش به لحاظ نوع مدل های ارائه شده متنوع تر بود به طوری که ایران خودرو در این طرح به عرضه 12 محصول پرداخت و سایپا نیز 9 محصول را برای عرضه در پیش فروش در دستور کار قرار داد.

با توجه به این تنوع و همچنین عرضه سه برابری خودرو در طرح پیش فروش به نسبت فروش فوق العاده این سوال مطرح است که چرا استقبال ها منطبق با پیش بینی ها نبوده است؟

دلایل استقبال کم از طرح پیش فروش

همان طور که اشاره شد پیش فروش خودروسازان به لحاظ استقبال منطبق با پیش بینی ها نبود، برای یافتن دلایل این مسئله باید به شرایط طرح پیش فروش توجه کنیم.

نخستین نکته در ارتباط با طرح پیش فروش ناتعیین بودن نرخ نهایی محصولات ارائه شده است. نرخ نهایی محصولات عرضه شده در طرح پیش فروش در روز تحویل تعیین خواهد شد و منتخبان بر اساس نوع محصولی که پیش خرید نموده اند باید مبالغی را به صورت علی الحساب به حساب خودروسازان واریز نمایند.

بنابراین ناتعیین بودن نرخ خودروهای عرضه شده در طرح پیش فروش می تواند نخستین دلیل برای استقبال کم از این طرح فروش خودروسازان باشد.

مسئله دیگر که در این راستا باید مورد توجه قرار گیرد بحث شرایط حاکم بر اقتصاد کشور است. در شرایطی که دارندگان سرمایه با حضور گسترده در طرح فروش فوق العاده به دنبال این بودند که از این جهت خودرویی را با نرخ قطعی به نرخ کارخانه تحویل بگیرند و سرمایه ریالی خود را به نوعی حفظ نمایند، اما همین دارندگان سرمایه، میل چندانی برای شرکت در طرح پیش فروش از خود نشان ندادند.

در حال حاضر بازار خودرو نیز مانند سایر بازارهای کشور ملتهب است. التهاب بازارها به این معناست که ارزش ریال فرایند کاهشی دارد و دارندگان سرمایه به دنبال این هستند که سرمایه خود را به کالا تبدیل نمایند. اما به نظر می رسد دارندگان سرمایه با تردید به حفظ ارزش سرمایه خود از جهت شرکت در طرح پیش فروش خودروسازان نگریستند. با توجه به اینکه بازه زمانی تحویل خودرو در طرح پیش فروش چهار ماه تا یکسال اعلام شده است به نظر می رسد دارندگان سرمایه این طور تحلیل می نمایند که چنانچه خوش شانس باشند و اسم شان از گردونه قرعه کشی خارج گردد باید مبلغ درخواستی خودروسازان را به عنوان پیش پرداخت به حساب آنها واریز نمایند و یک سال منتظر بمانند تا خودرو پیش خرید شده به آنها تحویل داده گردد، این در حالی است که با سرمایه گذاری مبلغ پیش پرداخت در بازارهای دیگر در مدت زمان یاد شده می توانند سود بیشتری نصیب خود نمایند.

با توجه به این نکته می توان این طور تحلیل کرد که بخش بیشتری از متقاضیانی که در طرح پیش فروش شرکت نموده اند دارندگان سرمایه نیستند بلکه مصرف نماینده واقعی خودرو هستند.

مصرف نماینده واقعی حاضر است یک سال منتظر دریافت خودرو بماند زیرا به دنبال این است که بعد از تحویل خودرو از آن استفاده کند، در مقابل دارندگان سرمایه بعد از تحویل خودرو به دنبال این هستند که هر چه زودتر آن را فروخته و سرمایه به دست آمده را در جهت دیگری سرمایه گذاری نمایند.

این اتفاق با توجه به اینکه برای نخستین بار خودروسازان با مجوز دولت از پرداخت هر گونه سود مشارکت و همچنین سود انصراف معاف شدند، بیش از پیش تقویت شده است.

پیش تر شرکت نمایندگان در طرح های پیش فروش از این امکان برخوردار بودند که علاوه بر سود مشارکت و جریمه دیرکرد در صورتی که قصد انصراف از طرح پیش فروش را داشته باشند می توانند اصل مبلغی که به عنوان پیش پرداخت در اختیار خودروساز قرار داده اند را به علاوه سودی که تحت عنوان سود انصراف در قرارداد تعیین شده، دریافت نمایند اما همان طور که اشاره شد در پیش فروش انجام شده خودروسازان هیچ سودی را چه تحت عنوان سود مشارکت یا سود انصراف به مشتریان خود پرداخت نمی نمایند.

بی انگیزگی برای دلالی

کاهش تعداد متقاضیان در طرح پیش فروش خودروسازان در قیاس با فروش فوق العاده این سوال را بیان کرد که چرا از پیش فروش استقبالی مانند طرح فروش فوق العاده صورت نگرفت؟

حسن کریمی سنجری کارشناس خودرو در پاسخ به این سوال می گوید دلیل این افت تقاضا را باید در شرایط حاکم بر طرح پیش فروش جست وجو کرد.

این کارشناس خودرو ادامه می دهد نخستین نکته در این ارتباط تعیین نبودن نرخ نهایی محصولات عرضه شده است. در حالی که در طرح فروش فوق العاده نرخ نهایی خودروهای عرضه شده تعیین است اما در پیش فروش متقاضیان با پرداخت مبلغی به عنوان پیش پرداخت باید منتظر بمانند تا نرخ نهایی محصولات در روز تحویل تعیین گردد. کریمی ادامه می دهد که افت تقاضا در طرح پیش فروش نسبت به طرح فروش فوق العاده را می توان این گونه تفسیر کرد که در طرح فروش فوق العاده شاهد حضور گسترده واسطه ها و دارندگان سرمایه های سرگردان بودیم اما این اتفاق در پیش فروش ها رخ نداده و به نظر می رسد بیشتر متقاضیانی که در این طرح شرکت نموده اند متقاضی واقعی خودرو هستند. زمان طولانی تر تحویل محصولات در پیش فروش نسبت به فروش فوق العاده دلیل دیگری است که مدنظر کریمی سنجری واقع شده است.

کریمی سنجری می گوید خودروسازان در پیش فروش، محصولات خود را در بازه زمانی یک ساله تحویل متقاضیان می دهند و با توجه با این موضوع آنها استقبال چندانی از فروش فوق العاده ننموده اند.

این کارشناس خودرو اضافه نمود: متقاضیان با دیده تردید به تحویل خودروهای پیش فروش شده در موعد مقرر می نگرند، زیرا با حذف سود مشارکت و جریمه دیرکرد خودروسازان نگرانی بابت زیان اقتصادی از این محل احساس نمی نمایند، به این ترتیب متقاضیان این نکته را مد نظر قرار می دهند که این احتمال وجود دارد خودروهای عرضه شده در پیش فروش در زمانی بیش از یک سال آینده در اختیارشان قرار گیرد.

کریمی سنجری تعداد بالای متقاضیان در طرح فروش فوق العاده خودروسازان را دلیل دیگری می داند و می گوید در طرح فروش فوق العاده بر اساس آمارهای ارائه شده نزدیک به 5 میلیون و 300 هزار نفر شرکت کردند. همین اتفاق می تواند باعث گردد تا متقاضیان سرخورده شده و دیگر رغبتی برای شرکت در طرح پیش فروش از خود نشان ندهند. این مسئله مورد توجه سعید مدنی مدیرعامل پیشین سایپا نیز قرار گرفته است.

این مدیر پیشین خودروساز به خبرنگار ما می گوید بخشی از تقاضا با توجه به شانس پایین برنده شدن در طرح فروش فوق العاده، انگیزه خود را برای شرکت در طرح پیش فروش از دست دادند و ترجیح دادند در این طرح فروش خودروسازان شرکت ننمایند.

مدنی تاکید می نماید البته بخشی از این افت تقاضا مربوط به دلالان و واسطه هایی است که به دلیل بازه زمانی تحویل خودرو و همچنین تعیین نبودن نرخ نهایی حاضر نشدند در طرح پیش فروش خودروسازان مشارکت نمایند.

این کارشناس خودرو ادامه می دهد واسطه ها به دنبال دریافت سود آنی هستند و زمانی که این امکان از آنها سلب گردد حاضر نمی شوند سرمایه خود را درگیر نمایند.